Teatro comunitario: a profesionalidade que non depende dun contrato

Profesionais ou afeccionados?

O que fai profesional a un actor non é unha cuestión de calidades nin de talento, senón un tema puramente laboral. Un actor profesional é aquel que ten como actividade principal a actuación, da que obtén o seu sustento. Pola contra, o actor afeccionado exerce a interpretación como un complemento, unha paixón que non lle asegura ingresos nin estabilidade económica.

Moitas veces pensamos que participar nunha obra de teatro afeccionada é algo menor, sen importancia nin prestixio. Mais, se algo nos ensinou o escenario do Auditorio Xosé Manuel Pazos de Cangas ao longo dos anos, é que iso é unha falacia.

O teatro comunitario: esforzo colectivo

Nesta edición da Mostra Internacional de Teatro Cómico e Festivo de Cangas, o teatro non profesional agrupouse baixo o nome de Teatro Comunitario. Ten todo o sentido: son montaxes que nacen do esforzo colectivo, da vontade de persoas diversas que sacrifican o seu tempo libre para sacar adiante grandes obras e propostas sorprendentes.

Divinas Palabras - Diego Seixo

Dúas montaxes destacadas

Gustaríame centrarme en dúas pezas que se puideron ver este ano. A primeira é froito do traballo da Escola de Teatro de Cangas, na súa aula de posta en escena, que escolleu combinar tres pezas de microteatro vistas anteriormente no Torneo de Dramaturxia. A segunda pertence á Aula de Teatro da Universidade de Vigo (campus de Vigo), que levou ao escenario un clásico: Divinas palabras, de Valle-Inclán.

Ambas foron dirixidas pola actriz Sonia Rúa, e no caso de Divinas palabras contou ademais coa codirección de Casilda Alfaro.

Divinas Palabras - Diego Seixo

Dous camiños, unha mesma paixón

Son dúas propostas completamente diferentes. A aula universitaria apostou por un clásico, mentres que a Escola escolleu textos contemporáneos que reflicten novas realidades, como a vivencia da pandemia da COVID-19. Porén, comparten unha visión moderna e creativa, que coloca o actor e o traballo físico no centro da posta en escena.

O vestiario como narrador silencioso

En Divinas palabras, a escenografía é sinxela e funcional, orientada a situar os personaxes no espazo. O vestiario non é un mero adorno: contribúe a contar quen son, cales son as súas experiencias e como se relacionan. O mesmo sucede en 3x4 Masiluna, onde a roupa comunica moita información.

Este coidado co vestiario, da man de Sonia Rúa, non ten nada de trivial. Cómpre lembrar que tamén é ela quen se encarga de deseñar e elixir a roupa dos participantes na gran obra comunitaria A defensa da vila. Con poucos recursos, Sonia consegue dar vida a anacos de tea e transformalos en personaxes cheos de verdade.

3x4 Masiluna - Diego Seixo

Un teatro que emociona

En Divinas palabras, a historia que se nos conta é devastadora: protagonizada por xentes que viven ás marxes da sociedade, loitando pola supervivencia cos poucos medios que teñen. A obra está contada como un conto gótico, que por momentos semella unha comedia absurda e noutros unha traxedia brutal. Consegue transmitir unha beleza rara e poderosa. Resulta emocionante ver a intensidade das interpretacións, que iluminan o escenario con cada movemento.

Pola súa parte, en 3x4 Masiluna, o texto pode non estar tan pulido, pero a forza reside na interpretación e na posta en escena, minuciosamente traballadas. No teatro non se trata só de contar historias máis ou menos interesantes: transmítense emocións. Poderíase comparar coa música: ás veces non importa entender cada palabra dunha canción, senón o que a melodía e a voz do intérprete nos fan sentir.

Paixón, compromiso e futuro

O teatro comunitario demostra que, máis alá do diñeiro e dos contratos, a paixón e o compromiso non teñen nada que envexar ao teatro profesional. Exemplos como Manolo Boubeta, un actor que, con máis de 80 anos, acode a duros ensaios e dá todo de si para brillar no escenario, son inspiradores.

Tamén é fundamental o labor das directoras, capaces de sacar o mellor de cada persoa e facer moito con moi poucos recursos. Con máis apoio institucional, tanto a Escola de Teatro de Cangas como a Aula Universitaria de Vigo poderían desenvolver a súa labor en mellores condicións, contribuíndo aínda máis á riqueza cultural da nosa vila.

3x4 Masiluna - Diego Seixo